Không nuôi con bằng sữa mẹ là một sự lãng phí lớn
Nhiều bà mẹ vì quá tin vào quảng cáo, tin vào những tính năng vượt trội của sữa công thức mà “tình nguyện” sử dụng sữa bột thay thế để nuôi con ngày từ khi lọt lòng.
Mặc dù đang trong thời bão giá, sữa cho trẻ nhỏ tăng giá chóng mặt, song những chiêu quảng cáo hấp dẫn khiến nhiều bà mẹ siêu lòng, “tự nguyện” từ bỏ nguồn sữa mẹ vô giá để mua sữa công thức (sữa bột). Điều này là nguyên nhân khiến cho tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ ngày một giảm.
Lãng phí quá lớn
Theo các chuyên gia y tế, trong 20 năm qua, tỉ lệ trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu ở nước ta có thời gian đã xuống dưới 10%, “chật vật” tuyên truyền, vận động mãi mới lên được 17%. Theo WHO, đây là tỉ lệ thấp nhất trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, năm 2010 cả nước đã nhập khẩu lượng sữa và sản phẩm sữa có trị giá 708.2 triệu USD, tăng 37.33% so với năm 2009. Riêng 2 tháng đầu năm 2011 đã nhập khẩu 96.5 triệu USD. Kết quả nghiên cứu thị trường gần đây cho thấy, lượng sữa bột tiêu thụ trên thị trường Việt Nam đã tăng tới 39% mỗi năm, nhà sản xuất, kinh doanh sữa đã chi hơn 10 triệu USD cho việc quảng cáo sản phẩm và trở thành một trong 5 ngành quảng cáo nhiều nhất ở Việt Nam. Vì lẽ đó, nhiều bà mẹ chỉ vì quá tin vào quảng cáo, tin vào những tính năng vượt trội của sữa công thức mà mất dần sự tự tin vào sữa của mình, để rồi “tình nguyện” sử dụng sữa bột thay thế để nuôi con ngày từ khi lọt lòng.
Nhân viên y tế hãy là những chuyên gia tư vấn giỏi!?
Thay đổi thói quen, nhận thức của các bà mẹ về việc nuôi con bằng sữa mẹ không phải là việc dễ làm một sớm một chiều. Nghị định 21 của Chính phủ ra đời năm 2006 có tác dụng hạn chế cách thức và phạm vi quảng bá các sản phẩm thay thế sữa mẹ. Theo nghị định, các hành vi bị nghiêm cấm là: thày thuốc, nhân viên y tế trong các cơ sở khám, chữa bệnh không được nhận – trực tiếp hay gián tiếp – sữa dùng cho trẻ nhỏ do các cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm dinh dưỡng tặng; Không được giúp các cơ sở này tặng mẫu, tặng quà liên quan đến sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ.
Chính phủ cũng quy định rõ, người đứng đầu các cơ sở khám, chữa bệnh không được tổ chức bán hoặc cho phép bán sữa dùng cho trẻ nhỏ tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Thế nhưng, những năm gần đây, tình trạng bán sữa công khai tại khoa sản, khoa nhi diễn ra khá “ rầm rộ”. Không cứ gì bệnh viện lớn, chuyên khoa mà đến cả những BV tuyến quận, huyện cũng xảy ra chuyện bán sữa. Nỗ lực tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện nghị định đã khiến việc bán sữa tại các bệnh viện giảm, không còn công khai như trước, nhưng nhiều nhân viên y tế rút vào hoạt động “bí mật” tiếp tay cho các hãng sữa bằng chiêu thức tinh vi hơn. Họ chỉ cần cung cấp số điện thoại, địa chỉ nhà sản phụ để hãng sữa kiểm tra. Nếu kiểm tra và thấy sản phụ có dùng hoặc tiếp thị được sữa cho sản phụ thì nhân viên y tế đó sẽ nhận hoa hồng từ 30,000 VND/hộp, thậm chí là có quà tặng hay những chuyến du lịch nếu có “chỉ chỏ” hiệu quả….
Theo thanh tra Bộ Y tế, còn vô số các hình thức vi phạm khác như căng tin bệnh viện bán sữa cho trẻ sơ sinh, phong khám treo áp phích có tên và biểu tượng của sữa công thức. Các hãng sữa còn tài trợ cho các bệnh viện bàn, ghế, bút, sổ khám bệnh cho trẻ….có in hình biểu tượng hãng sữa.
Nhận sự tư vấn từ các bác sỹ để nuôi trẻ đúng cách
Để hạn chế tình trạng trên, hiện nay Hà Nội đang đi đầu thực hiện Dự án A&T (Nuôi dưỡng và Phát triển) nhằm tăng cường các hoạt động truyền thông, tập huấn, trang bị kỹ năng để thay đổi hành vi tại cộng đồng về chăm sóc nuôi dưỡng trẻ nhỏ, góp phần tăng tỷ lệ trẻ được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ. Tuy nhiên, để các bà mẹ nhận thức đúng tầm quan trọng của sữa mẹ, thiết nghĩ trước tiên ngành y tế cần thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở cán bộ, nhân viên y tế thực hiện nghiêm Nghị định 21 của chính phủ, không vì lợi ích cá nhân mà làm trẻ bị thiệt thòi. Bên cạnh đó, để trẻ được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời, các cấp, các ngành cần xem xét lại quy định về chế độ thai sản, cho nghỉ 6 tháng thay vì 4 tháng như hiện nay.