Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho mọi trẻ sơ sinh, trẻ được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu sẽ phát triển tốt về thể lực và trí tuệ, vì trong sữa mẹ có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho nhu cầu phát triển của trẻ. Bú sữa mẹ trẻ ít bị bệnh tật, sữa mẹ thuận lợi và kinh tế, gắn bó tình cảm mẹ con. Vì vậy ngay từ lúc có thai người mẹ phải được ăn uống nghỉ ngơi hợp lý để có đủ sữa nuôi con sau khi sinh. Cho trẻ bú mẹ ngay sau khi sinh, bú đúng phương pháp; người mẹ được ăn uống tốt, tinh thần thoải mái sẽ tạo điều kiện cho mẹ đủ sữa nuôi con.
Cách cho con bú:
Thời gian cho bú lần đầu: Sau đẻ trong vòng nửa giờ người mẹ nên cho con bú ngay, bú càng sớm càng tốt. Bú sớm sẽ kích thích sữa bài tiết sớm và trẻ được bú sữa non.
Số lần cho con bú: Tuỳ theo yêu cầu của trẻ, có thể từ 8-10 lần trong một ngày, không nhất thiết phải theo đúng giờ giấc. Ban đêm vẫn phải cho con bú.
Cách cho trẻ bú đúng, có hiệu quả:
+ Tư thế: Tùy điều kiện mẹ có thể cho trẻ bú ở tư thế nằm hay ngồi nhưng phải đảm bảo bà mẹ và trẻ đều ở tư thế thoải mái, thư giãn:
- Đầu và thân trẻ phải nằm trên cùng một đường thẳn
- Cơ thể trẻ sát với cơ thể mẹ
- Mắt trẻ đối diện với vú và môi trẻ đối diện với núm vú
- Có thể cần phải đỡ mông trẻ (nếu trẻ là trẻ sơ sinh)
+ Ngậm bắt vú:
- Miệng trẻ mở rộng, má trẻ căng phồng, cằm tỳ vào vú mẹ.
- Quầ ng vú ở phía trên miệng trẻ còn lại nhiều hơn quầng vú ở phía dưới.
- Khi trẻ bú không nghe thấy tiếng tóp tép.
Ảnh trẻ ngậm bắt vú đúng và ngậm bắt vú sữa sai
+ Hậu quả của ngậm bắt vú sai:
- Đau và tổn thương ở núm vú (có thể nứt núm vú).
- Trẻ bú không có hiệu quả làm sữa ứ đọng gây cương tức vú.
- Vú sẽ tạo ít sữa đi.
- Trẻ hay khóc đòi bú hoặc từ chối bú mẹ.
- Trẻ tăng cân kém.
Thời gian mỗi bữa bú: Tuỳ theo từng trẻ, cho trẻ bú đến khi trẻ tự rời vú mẹ. Cho trẻ bú kiệt một bên vú rồi mới chuyển sang vú khác để trẻ nhận được sữa cuối giàu chất béo.
Cho trẻ bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau đẻ
- Thời gian cai sữa: Trẻ được bú mẹ thời gian càng lâu càng tốt, nên cho trẻ bú kéo dài tới 24 tháng hoặc hơn. Không nên cai sữa quá sớm hoặc chưa đủ thức ăn thay thế hoàn toàn những bữa bú mẹ. Khi trẻ bị bệnh, nhất là ỉa chảy thì không nên cai sữa, trẻ dễ bị suy dinh dưỡng. Không nên cai sữa vào mùa hè.
- Cách cai sữa: Khi cai sữa thì nên cai từ từ, không nên cai sữa đột ngột vì trẻ cần thời gian để thích nghi với chế độ ăn mới. Cai sữa đột ngột, trẻ bỏ bú ngay, thậm chí tách trẻ khỏi người mẹ dễ gây sang chấn tinh thần, trẻ không chịu ăn. Nên cho ăn thêm các thức ăn khác trước đó 2-3 tháng, sau đó trẻ sẽ bú ít dần và sữa mẹ cũng sản xuất ít dần.
- Khi mẹ bị bệnh hoặc ốm yếu, trẻ bị đẻ non, mà trẻ không bú được thì nên vắt sữa và cho ăn bằng thìa. Trong trường hợp bà mẹ có thai thì vẫn có thể cho con bú, sữa mẹ vẫn tốt tuy rằng số lượng có thể giảm. Bà mẹ nên được ăn thêm trong thời gian này. Cho trẻ bú mẹ sẽ không gây nguy hiểm gì cho bào thai.
Nguồn-Viện Dinh dưỡng