WHO/NHD/J. Muriel

Cho ăn bổ sung phải đúng thời điểm, điều này có nghĩa là tất cả trẻ sơ sinh nên bắt đầu cho ăn bổ sung các thực phẩm khác ngoài sữa mẹ từ tháng thứ 6 trở đi. Ăn bổ sung phải đầy đủ, có nghĩa là phải cung cấp đủ số lượng, tần xuất, đảm bảo độ đặc và sử dụng nhiều loại thực phẩm nhằm cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ trong khi vẫn duy trì cho trẻ bú. Thực phẩm phải được chế biến và cho ăn một cách an toàn, có nghĩa rằng các biện pháp thực hiện nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm các tác nhân gây bệnh. Và cho ăn một cách thích hợp, có nghĩa là các thực phẩm phải phù hợp với lứa tuổi của trẻ và áp dụng các nguyên tắc chăm sóc theo tâm lý xã hội.

Cho ăn bổ sung hợp lý (về thời điểm, đủ chất, an toàn và phù hợp) không chỉ phụ thuộc vào sự sẵn có của thực phẩm tại hộ gia đình mà còn phụ thuộc vào thực hành của người chăm sóc trẻ. Cho trẻ ăn đòi hỏi phải biết khuyến khích và linh hoạt trong việc chăm sóc, biết đáp ứng với dấu hiệu đòi ăn của trẻ và phải khích lệ trẻ ăn. Đây cũng chính là sự linh hoạt hay đáp ứng nhu cầu nuôi dưỡng trẻ.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo nên cho trẻ sơ sinh bắt đầu cho ăn các thực phẩm bổ sung ngoài sữa mẹ từ tháng thứ sáu (sau 180 ngày), khởi đầu cho ăn 2-3 bữa/ngày từ tháng thứ 6-8, tăng dần 3-4 bữa/ngày ở tháng thứ 9-11 và từ tháng thứ 12-24 cho trẻ ăn thêm 1-2 bữa phụ/ngày, tùy theo nhu cầu của trẻ.

Sự thiếu hụt khẩu phần ăn thường có nguyên nhân chính là thực hành nuôi dưỡng không hợp lý hơn là thiếu thực phẩm ở hộ gia đình. Tổ chức y tế thế giới đã xây dựng hướng dẫn để điều chỉnh các khuyến nghị về nuôi dưỡng trẻ nhỏ nhằm giúp các nhà quản lý chương trình xác định thực hành nuôi dưỡng ở từng địa phương, các vấn đề thường gặp liên quan đến nuôi dưỡng trẻ và các loại thực phẩm bổ sung phù hợp. Hướng dẫn này xây dựng dựa trên thông tin sẵn có và đề xuất nên có thử nghiệm ở hộ gia đình để kiểm tra các khuyến nghị về ăn bổ sung đã được cải thiện. Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị hướng dẫn này nên được sử dụng để thiết kế các can thiệp nhằm cải thiện việc cho ăn bổ sung ở trẻ và nên là một phần của Chiến lược Quản lý Lồng ghép chăm sóc trẻ bệnh.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người chăm sóc trẻ cần được hỗ trợ kỹ năng để nuôi dưỡng trẻ sơ sinh một cách hợp lý. Hướng dẫn cho ăn hợp lý là một phần của khóa tư vấn về chăm sóc nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, khóa tư vấn cho ăn bổ sung, Hướng dẫn quản lý lồng ghép chăm sóc trẻ bệnh và khóa đào tạo các cán bộ y tế đầu tiên. Tổ chức y tế thế giới xây dựng tài liệu “Ăn bổ sung: các thực phẩm của gia đình cho các trẻ bú mẹ” nhằm hướng dẫn các cán bộ y tế chi tiết hơn về cách hỗ trợ cho trẻ ăn bổ sung.

Cuộc họp các chuyên gia toàn cầu về ăn bổ sung do Tổ chức y tế thế giới tổ chức từ  ngày 10 – 13 tháng 12 năm 2001, đã cập nhật các khuyến nghị về thực hành nuôi dưỡng hợp lý và hướng dẫn các nhà quản lý chương trình áp dụng vào thực tế. Các thông tin này đã được xuất bản trong Bản tin Thực phẩm và Dinh dưỡng 2003; tập 24 (số 1) chuyên đề Ăn bổ sung và một tài liệu cập nhật lại các công bố của WHO/UNICEF về cho ăn bổ sung ở các nước đang phát triển: Đánh giá lại tình hình theo góc nhìn hiện nay, 1998, WHO/NUT/98.1. Tổ chức sức khỏe Pan American đã xây dựng Các qui tắc hướng dẫn thực hành ăn bổ sung cho các trẻ bú mẹ (2003), trong đó tổng hợp các bằng chứng khoa học hiện tại về ăn bổ sung và định hướng xây dựng các chính sách và chương trình hành động cấp quốc tế, quốc gia và cộng đồng. Bên cạnh đó, Các quy tắc hướng dẫn chăm sóc nuôi dưỡng trẻ không được bú mẹ từ 6-24 tháng (2005) cung cấp các hướng dẫn cho việc nuôi dưỡng những trẻ không được bú sữa mẹ.

Căn cứ vào các tài liệu mới này, WHO phối hợp với các đối tác xây dựng các chỉ số cập nhật về việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trong đó bao gồm cả ăn bổ sung. Và theo đó, hiện có 3 ấn phẩm: định nghĩa, giải pháp và các hồ sơ quốc gia.