Khi giá cả tăng cao, nhất là những mặt hàng về lương thực thực phẩm, đã ảnh hưởng nhiều đến bữa ăn của mọi người dân, đặc biệt ảnh hưởng nhiều đến bữa ăn của trẻ nhỏ. Lựa chọn thực phẩm thế nào để vẫn đảm bảo chế độ dinh dưỡng của trẻ mà không quá tốn nhiều tiền cũng là mối quan tâm của nhiều bà mẹ, nhất là những đối tượng có thu nhập thấp trong thời kỳ bão giá hiện nay.
Các loại thực phẩm đắt tiền không đồng nghĩa với thức ăn bổ dưỡng. Sẽ là sai lầm lớn nếu bạn nghĩ rằng phải có nhiều tiền mới có bữa ăn giàu dinh dưỡng, vì thực sự, nhiều "thực phẩm đắt tiền" lại chẳng bổ dưỡng chút nào.
Các loại thực phẩm giàu chất đạm nhưng tiền không quá đắt :
Chất đạm là một trong những thành phần đắt đỏ nhất của thực đơn Trớ trêu thay, các nguồn đạm động vật tiền không đắt nhất lại có chất lượng protein cao nhất đó là : trứng và thịt gà .Và ngay cả khi giá cả tăng, trứng và thịt gà lại không tăng là bao so với thịt lợn và thịt bò . Một quả trứng (ở Việt Nam chỉ có giá khoảng 3.000 đồng, rẻ hơn 1/4 lần so với một lạng thịt lợn) một lạng thịt gà lườn công nghiệp cũng chỉ có giá bằng ½ lạng thịt lợn mà giá trị dinh dưỡng lại cao hơn, vì vậy thay bằng các bữa bột , bữa cháo bằng thịt lợn các bà me có thể thay bằng thịt gà, trứng.
Chúng ta thường có quan niệm các loại cá đắt tiền như cá quả, cá thu, cá hồi …là có giá trị dinh dưỡng cao nhất vì chúng rất đắt tiền, nhưng thành phần chất đạm cũng không cao hơn cá mè, cá nục hoặc các basa mà các lại cá này lại rẻ tiền hơn rất nhiều, vì vậy trong thời kỳ bão giá hiện nay các bà mẹ có thể chọn các loại không đắt tiền mà vẫn đảm bảo các chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày cho trẻ.
Sữa là loại thức ăn rất quan trọng đối với trẻ nhỏ, nhưng cũng không nhất thiết phải mua những loại rất đắt tiền mới là sữa tốt. Trước hết các bà mẹ nên tận dụng nguồn sữa mẹ, đây là loại thức ăn rẻ tiền nhất nhưng lại là tốt nhất, nhưng hiện nay do không có hiểu biết đầy đủ về tầm quan trọng của sữa mẹ, không biết cách duy trì và bảo vệ nguồn sữa mẹ và một số nguyên nhân khác mà tỉ lệ các bà mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu rất thấp, khi bà mẹ đi làm thì hầu hết nuôi bằng sữa công thức,và thường không cho con bú đến 2 – 3 tuổi. Khi trẻ đã lớn thì lại nghĩ chỉ những loại sữa thật đắt tiền mới là sữa tốt. Thật ra số lượng trẻ uống 1 ngày mới là quan trọng, dù loại sữa rất đắt tiền nhưng trẻ uống được quá ít thì cũng không lên cân được, khi đã cai sữa mẹ ( trẻ 2 tuổi trở lên) bé có thể uống sũa tuơi, sữa đậu nành, nếu vẫn duy trì đều đặn 500ml/ngày và ăn các bữa cơm, cháo đầy đủ thì trẻ vẫn phát triển rất tốt. Hiện nay váng sữa, sữa chua nhập ngoại là những thực phẩm rất đắt không thể phù hợp với những người có thu nhập thấp, chúng ta có thể thay thế bằng sữa chua của nội (các hãng có uy tín ) và các bà mẹ cũng có thể tự làm sữa chua bằng các loại sữa rẻ tiền: sữa tươi, sữa đậu nành, sữa bột nguyên kem, đối với trẻ nhỏ < 6 tháng có thể tự làm sữa chua bằng sữa bột công thức đang nuôi trẻ cũng rất tốt mà giá thành lại rẻ chỉ bằng ¼ sũa chua mua ở ngoài.
Ngoài nguồn cung cấp chất đạm từ nguồn động vật có thể trẻ ăn thêm các loại đạm có nguồn gốc thưc vật như đậu đỗ, lạc, vừng ..vừa cung cấp chất đạm vừa cung cấp chất béo cho trẻ.
Về nhóm cung cấp chất béo: Không nhất thiết chỉ dùng dầu ăn, mà có thể cho trẻ ăn cả mỡ như mỡ lợn, mỡ gà…vì trẻ em vẫn cần cholesterol, tốt nhất nên ăn 50% dầu , 50% mỡ, về dầu ăn cũng không cần phải mua các loại dầu đắt tiền mà theo quảng cáo chỉ để dành cho trẻ em, có thể cho trẻ ăn dầu đậu tương, dầu hạt cải, dầu lạc…giá thành ở mức phải chăng vẫn cung cấp năng lượng và các axit béo cần thiết chưa no cho sự phát triển trí não của trẻ.
Nhóm cung cấp các vitamin và khoáng chất: cũng không nhất thiết phải mua các loại hoa quả chín đăt tiền mà có thể cho trẻ ăn chuối, đu đủ, thanh long… là những loại quả rất tốt, giá cả hợp với túi tiền của nhiều người. Với những trẻ đã lớn có thể thay 1 cốc nước cam bằng cốc nước dưa chuột ép, dưa hấu ép, hoặc nước cà chua ép giá trị dinh dưỡng không kém gì nước cam mà giá tiền chỉ bằng ¼. Hãy mua các loại quả đúng mùa vừa rẻ, vừa đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Hãy ăn uống theo kiểu mùa nào thức nấy thì hiệu quả sẽ tốt hơn.
|
|
| Ảnh minh họa
|
Đồ uống tự tạo :
Nhiều loại đồ uống có đường đóng chai - tất cả các màu - đều là thứ đắt đỏ và phần nhiều không có lợi cho sức khoẻ. Nếu bạn thực sự cần một món đồ uống ngọt và trong nhà lại sẵn có đường, hãy tự nấu chè từ đậu xanh hoặc đậu đen vừa bổ dưỡng lại rẻ tiền, nên thay các loại nước quả đóng chai bằng nước quả tươi ép: nước dưa chuột, củ đậu, cà chua, bí đao…vừa rẻ tiền vừa đảm bảo dinh dưỡng.
Như vậy nếu biết cách lựa chọn thưc phẩm, các bà mẹ hoàn toàn có thể nấu cho con các bữa ăn ngon, đầy đủ dinh dưỡng mà cũng không cần quá tốn nhiều tiền.
Sau đây là một thực đơn cho trẻ 1- 2 tuổi để các bà mẹ có thể tham khảo :
6 h : bú mẹ hoặc 200ml sữa đậu nành
8h : Cháo thịt gà : - Gạo tẻ: 30g
- Thịt lườn gà: 30g
- Mỡ lơn ( gà ): 2 thìa cà phê ( 10ml)
- Rau xanh: 30g.
10h : chuối tiêu : 1 quả
12h : Cháo cá nục: - Gạo tẻ: 30g
- Cá nục: 30g ( đã bỏ xương )
- Dầu đậu nành: 2 thìa cà phê (10ml)
- Rau xanh: 30g
14h : sữa đậu nành hoặc sữa tươi : 200ml.
16h : Cháo trứng : - Gạo tẻ : 30g
- Trứng gà công nghiệp: 1 quả
- Mỡ lợn (gà ): 2 thìa cà phê ( 10ml)
- Rau xanh: 30g.
18h : nước ép cà chua : 100ml hoặc sữa chua tự làm : 100ml
20h : Cháo lạc + bí đỏ : - Gạo tẻ : 30g
- Lạc rang chín giã nhỏ : 30g
- Bí đỏ: 30g
- Dầu ăn: 2 thìa cà phê.
Buổi đêm nếu trẻ còn đang bú mẹ cho bú mẹ, còn không bú mẹ cho uống thêm 1 cốc sữa nếu trẻ có nhu cầu.
Ths. Bs Lê Thị Hải - Giám đốc Trung tâm Khám, Tư vấn Trẻ em