Là một nước châu Á có lịch sử gắn liền với ý thức hệ Khổng Giáo nên chế độ gia trưởng đã tồn tại và bắt rễ trong quan niệm của không ít người Việt Nam. Chỉ khoảng 20 năm về trước thì chuyện vợ phải nghe lời chồng, con dâu phải nghe lời mẹ chồng là “luật bất thành văn” .

Mặc dù trong những năm gần đây, tiếng nói của người phụ nữ đã được cải thiện một cách đáng kể nhưng trên thực tế, vẫn còn nhiều phụ nữ không có quyền tự quyết cho riêng mình, đặc biệt là ở khu vực nông thôn nghèo.

Đã nghe nhiều về chuyện mâu thuẫn giữa mẹ chồng và nàng dâu trong việc nuôi con nhỏ, nhưng tôi vẫn nửa tin, nửa ngờ cho đến khi gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với chị Hải tại Phòng tư vấn (PTV) Mặt Trời Bé Thơ (trạm y tế xã Linh Sơn, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên).

Chị Hải, 25 tuổi là khách hàng quen của PTV. Lần tôi gặp chị đã là lần thứ năm chị đến đây.

Mới sinh con lần đầu, lại thấy trên ti-vi người ta quảng cáo PTV Mặt Trời Bé Thơ nên cứ mỗi khi có thắc mắc gì về nuôi con, chị lại đến PTV để hỏi ý kiến các cán bộ.

Điều làm tôi bất ngờ là chị có cửa hàng bán sữa bột nhưng nhất quyết chị không cho con uống sữa bột trong sáu tháng đầu tiên. Chị làm đúng theo các hướng dẫn nên ngay sau khi sinh chị đã cho bé bú và cho bú hoàn toàn đến tận ngày hôm nay.

Chị vui lắm, cứ luôn miệng khoe “Con em không ốm đau gì hết. Cách đây hai tuần chỉ sốt nhẹ do thời tiết thay đổi nhưng đắp rau dấp cá rồi khỏi ngay, không cần thuốc men gì hết, không bị đi ngoài bao giờ, cháu ngoan và không quấy mẹ đâu”.

Nhưng việc nuôi con của chị cũng đâu có được “thuận buồm mát mái”. Chị chia sẻ, “Khi cháu mới được ba tháng, mẹ chồng em bảo phải cho nó ăn thêm nước cơm cho cứng cáp chứ ăn mỗi sữa mẹ làm sao đủ chất” .

Chị Hải tìm đủ mọi cách để giải thích cho mẹ chồng hiểu là chị cho con bú theo hướng dẫn của cán bộ tư vấn. Mẹ chồng chị vẫn không tin, “Tao nuôi bọn mày bao nhiêu năm như thế mà vẫn lớn bình thường. Chúng mày nuôi con như thế làm sao mà nó lớn được” và kiên quyết đòi đi gặp chị Đường, làm hộ sinh ở trạm y tế xã (cán tư vấn cho chị Hải) để hỏi cho ra lẽ.

Khi mẹ chồng chị Hải đến “chất vấn”, chị Đường đã tận tình giải thích và thuyết phục bà. Và cuối cùng bà cũng đã hiểu được lợi ích của nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong sáu tháng đầu và yên tâm cho con dâu nuôi cháu theo hướng dẫn của cán bộ PTV.

Vậy nếu chị Hải không khôn khéo nhờ đến sự hỗ trợ của chị Đường dày dặn chuyên môn của PTV để đả thông tư tưởng cho mẹ chồng thì không những con chị không được bú mẹ hoàn toàn mà có thể mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu nhà chị đã không còn được cơm lành canh ngọt và gây ảnh hưởng không ít đến hạnh phúc gia đình.  

Cần lắm những sự hiểu biết, cảm thông và một tiếng nói chung giữa các thế hệ cùng chung sống trong một gia đình để có thể đảm bảo cho thế hệ trẻ được nuôi dạy một cách khoa học nhất, đảm bảo cho sự phát triển cả về trí tuệ và thể chất cho trẻ, trao cho các em một hành trang vững chắc bước vào đời.

Chúng ta hãy cùng tin tưởng đội ngũ cán bộ nhiệt tình, dày dặn kinh nghiệm của hệ thống PTV Mặt Trời Bé Thơ sẽ tiếp tục giúp nhiều gia đình xóa bỏ khoảng cách trong nhận thức của các thế hệ và đem lại những cơ hội cho trẻ em được phát triển một cách tối ưu nhất bằng cách cho con bú sớm và hoàn toàn trong sáu tháng đầu.

(Bài và ảnh: Nguyễn Thị Quỳnh Chi – Cán bộ thông tin, truyền thông, Dự án A&T)