Chương trình “Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ tại nơi làm việc”

Theo số liệu của Tổ chức Nuôi dưỡng và Phát triển đã nghiên cứu tại VN từ năm 2009 đến nay cho thấy, ở nước ta có hơn 5,8 triệu trẻ em dưới 5 tuổi, trong đó, cứ 5 trẻ thì 1 có trẻ bị nhẹ cân (17,5%), cứ 3 trẻ thì có 1 trẻ bị thấp còi (29,3%). Nuôi con bằng sữa mẹ - bà mẹ nào cũng thấy cần thiết, nhưng không phải bà mẹ nào cũng nhận thức đầy đủ điều quan trọng này.

Qua khảo sát của TLĐ cho thấy, tỉ lệ lao động nữ (LĐN) trong độ tuổi sinh đẻ ở các KCN là rất lớn, chiếm khoảng 81,1% tổng số LĐ (khảo sát ở CNLĐ tại 15 DN ở Thanh Hóa, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng cho thấy, trong tổng số 35.798 LĐ thì có đến 29.058 LĐN trong độ tuổi sinh đẻ).

Có đến 85% số LĐN cho rằng việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời là điều khó thực hiện, vì nhiều nguyên nhân khác nhau: Như không đủ điều kiện, thời gian chăm sóc trẻ, trẻ sau 4 tháng được gửi đi nhà trẻ hoặc gửi về quê cho ông bà để mẹ đi làm; nữ công nhân phải làm tăng ca, tăng giờ để có thêm thu nhập; chỗ ở xa DN; bà mẹ ăn uống thiếu chất dẫn đến không đủ sữa nuôi con, phải cho con ăn dặm sớm; không hiểu rõ về việc cho con bú như thế nào là đúng cách và nên kéo dài thời gian cho bú đến bao giờ...

Trước thực trạng trên, từ đầu năm 2012, Ban Nữ công TLĐ đã phối hợp với Tổ chức Alive & Thrive (Tổ chức Nuôi dưỡng và Phát triển) triển khai thực hiện chương trình “Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ tại nơi làm việc” giúp LĐN có thể duy trì nuôi con bằng sữa mẹ ngay cả khi đi làm, đồng thời vận động DN xây dựng mô hình DN thân thiện với trẻ nhỏ, gồm 3 nội dung chính, được thực hiện theo 3 bước:

- Bước 1: Từ tháng 3-4.2012, tổ chức phát hành tờ gấp truyền thông về chính sách cho LĐN và nuôi con bằng sữa mẹ với số lượng 11.000 tờ tới 12 đơn vị: CĐ Ngân hàng, Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh.

- Bước 2: Từ tháng 5-6.2012, truyền thông về chính sách thai sản và nuôi con bằng sữa mẹ tại nơi làm việc cho 5.000 LĐN đang mang thai và nuôi con nhỏ ở 25 DN trên địa bàn thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và tỉnh Thanh Hóa.

- Bước 3: Từ tháng 7-8.2012, thí điểm lắp đặt cabin vắt sữa (phòng vắt sữa) cho LĐN ở 15 DN trên địa bàn thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và tỉnh Thanh Hóa.

Hiệu quả ban đầu Chỉ trong vòng 6 tháng, TLĐ đã hoàn thành cơ bản toàn bộ chương trình “Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ tại nơi làm việc” của năm 2012. Ở tất cả các DN tham gia chương trình, người sử dụng lao động, người lao động đều ủng hộ và đánh giá cao về ý nghĩa của chương trình.

Qua các buổi truyền thông về chính sách thai sản và nuôi con bằng sữa mẹ tại nơi làm việc, tiếp xúc với LĐN, có thể nhận thấy việc thiếu thông tin, thiếu kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ là thực trạng phổ biến gặp ở LĐN. Hầu hết LĐN biết sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho con, lại tiết kiệm chi phí nuôi con, nhưng không biết cách vắt sữa, bảo quản sữa mẹ trong thời gian mẹ đi làm. Các DN cũng chưa tạo được không gian, thời gian để LĐN nuôi con nhỏ có thể vắt và trữ sữa trong thời gian làm việc.

Bên cạnh đó, không ít LĐN chưa biết đầy đủ các quyền lợi của mình được hưởng theo quy định của Bộ luật Lao động, Luật BHXH... trong quá trình LĐN mang thai, sinh đẻ và nuôi con nhỏ.

Các phòng vắt sữa được lắp đặt ở 15 DN cho LĐN tuy chưa nhiều so với hàng vạn DN trên cả nước, nhưng bước đầu giúp LĐN ở các DN trên có không gian, thời gian tại nơi làm việc để vắt và trữ sữa mẹ cho con, hình thành thói quen của LĐN nuôi con bằng sữa mẹ đúng cách và tiếp dục duy trì nuôi con bằng sữa mẹ ngay cả khi quay trở lại làm việc.

Từ đó, tạo tác động lan tỏa tới những LĐN trong độ tuổi sinh đẻ hình thành ý thức và thói quen đúng đắn khi bước vào thời kỳ nuôi con nhỏ, biến việc vắt và trữ sữa cho trẻ nhỏ trong thời gian làm việc thành một việc làm thường xuyên, liên tục để có đủ sữa cho các bé ngay cả khi mẹ đi làm, giúp trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục được bú mẹ đến 24 tháng; chương trình ngay từ đầu đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các cấp công đoàn, doanh nghiệp, người lao động tại nơi triển khai.

Ghi nhận những cố gắng của DN và công đoàn cơ sở trong việc chăm lo cho LĐN và xây dựng môi trường làm việc thân thiện với LĐN, Tổng LĐLĐ và tổ chức A&T đã kịp thời biểu dương và trao danh hiệu “DN thân thiện với trẻ nhỏ” năm 2012 cho 15 DN trên toàn quốc.

Công đoàn cùng DN xây dựng mô hình DN thân thiện với trẻ nhỏ

Từ những hiệu quả ban đầu của chương trình cùng với những chính sách mới của Nhà nước, với việc Quốc hội khóa XIII đã thông qua thời gian nghỉ thai sản cho LĐN lên 6 tháng (có hiệu lực thi hành từ ngày 1.5.2013) là những điều kiện thuận lợi để Tổng LĐLĐ cùng A&T tiếp tục mở rộng chương trình, với mong muốn là vận động đông đảo DN xây dựng mô hình DN thân thiện với trẻ nhỏ.

Theo khuyến nghị của UNICEF  thì mô hình DN thân thiện với trẻ nhỏ phải có 6 tiêu chí gồm: DN phải dành không gian cho LĐN đang nuôi con nhỏ thực hiện vắt sữa; Cung cấp phương tiện để bảo quản sữa mẹ; Cho phép LĐN được nghỉ 2-3 lần nghỉ ngắn trong ngày để vắt sữa; Tạo điều kiện cho LĐN đang nuôi con nhỏ có thời gian làm việc linh hoạt; Hỗ trợ cung cấp thông tin cho LĐN về nuôi con bằng sữa mẹ; Cán bộ y tế tại DN (nếu có) được tập huấn kiến thức và kỹ năng tư vấn cho bà mẹ về các vấn đề nuôi con bằng sữa mẹ.

Đây là mô hình mới, do vậy công tác rút kinh nghiệm công việc đã làm, khắc phục những bất cập, củng cố kết quả đã đạt được, đảm bảo tính bền vững là rất quan trọng. Thời gian tới, Tổng Liên đoàn cùng với tổ chức A&T tiếp tục đẩy mạnh truyền thông về chính sách thai sản và nuôi con bằng sữa mẹ, lắp đặt thí điểm phòng vắt sữa cho LĐN ở các DN sử dụng đông LĐN trong độ tuổi sinh đẻ, chú trọng DN đóng ở các KCN - KCX; vận động DN chăm sóc sức khỏe cho LĐN.